Wodór na kolei

AKTUALNE INFORMACJE O KONFERENCJI „KOLEJ WODOROWA” – facebook.com/kolejwodorowa

WODÓR – paliwo przyszłości?

II Konferencja „Kolej wodorowa”

Polska Izba Kolei, przy wsparciu Sieć Badawcza Łukasiewicz – Poznański Instytut Technologiczny, zorganizowała drugą edycję konferencji, która była odpowiedzią na założenia „Polskiej Strategii Wodorowej do roku 2030 z perspektywą do 2040 r.”, Krajowego Planu Odbudowy oraz prawideł  płynących z idei Europejskiego Zielonego Ładu. 

Kluczowe pytanie dotyczyło tego czy wodór rzeczywiście jest paliwem przyszłości. Przyjmując, że wodór uznawany jest za jeden z kluczowych elementów zielonej transformacji – może być wykorzystywany jako surowiec, paliwo lub nośnik i magazyn energii- podczas konferencji omówiono zatem wkład nauki w rozwój projektów wodorowych oraz kwestie zaawansowania prac nad taborem, dystrybucją oraz infrastrukturą. Poddano również analizie kwestie relacji pomiędzy technologią wodorową w szeroko pojętym transporcie publicznym a prawem krajowym i unijnym oraz zdefiniowano potencjał rynku na technologie wodorowe w transporcie kolejowym. Poruszono także zagadnienia dofinansowania i realizacji projektów oraz zdefiniowano kluczowe informacje o wodorze rozumianym jako paliwo alternatywne dla transportu publicznego. Uczestnicy poruszyli także kwestie  dotyczące oczekiwań, dylematów i zagrożeń związanych z zastosowaniem wodoru w transporcie publicznym.

Pierwsza część wydarzenia odbyła się w gościnnych progach Politechniki Poznańskiej. Otwarcia II edycji dokonał Adam Musiał- Dyrektor Generalny Izby Kolei. Natomiast powitania gości dr hab. inż. Agnieszka Misztal – profesor Politechniki Poznańskiej – Prorektor ds. studenckich i kształcenia, wicemarszałek Województwa Wielkopolskiego  Wojciech Jankowiak oraz  Arkadiusz Kawa Dyrektor Łukasiewicz – Poznański Instytut Technologiczny.

Po krótkim wprowadzeniu, zgodnie ze zwyczajem Izby Kolei,  w poczet firm zrzeszonych w Izbie Kolei przyjęto dwie kolejne firmy:

• Impact Clean Power Technology S.A.
• ML System S.A.

Pierwsza z tych firm, Impact Clean Power Technology S.A., wiodący dostawca systemów bateryjnych dla transportu w Europie, razem z H. Cegielski – Fabryką Pojazdów Szynowych oraz Siecią Badawczą Łukasiewicz – Poznańskim Instytutem Technologicznym, podpisali list intencyjny, który rozpoczął współpracę projektową  nad zastosowaniem ogniw wodorowych w pojeździe szynowym.

Bartłomiej Kras, Prezes Zarządu ICPT S.A.:

–  Mamy już ponad 10 lat doświadczenia w dostarczaniu rozwiązań dla pojazdów wodorowych na całym świecie. Patrzymy na wodór jako nośnik energetyczny przyszłości. Opłacalność wodoru jako paliwa i magazynu wymaga skali, tzn. musi być produkowany przez elektrolizery ze źródeł odnawialnych tak aby gospodarka mogła być przestawiona na korzystanie z wodoru w jak największym zakresie. Przejście z gazu ziemnego na wodór, to proces na 10-15 lat, chyba, że podejmowane w efekcie wojny w Ukrainie zintegrowane działania UE skrócą ten okres. Wspólny projekt zastosowanie ogniwa wodorowego w pojazdach szynowych może znacznie przyspieszyć wzrost tej perspektywicznej branży.

Już w ubiegłym roku FPS H. Cegielski i Impact rozpoczęły prace nad polskim pociągiem wodorowym opartym o nową platformę „PLUS”. A baterie Impactu UVES Energy GEN 2.0 spełniają wymogi  producenta pociągu i przy łącznej pojemności 800kWh z powodzeniem zapewnią 100 km zasięgu tylko na energii elektrycznej.

Z kolei Sieć Badawcza Łukasiewicz – Poznański Instytut Technologiczny od wielu lat prowadzi innowacyjne badania naukowe i prace rozwojowe w zakresie nowego oraz modernizowanego taboru szynowego, a także prace związane z rozwojem i badaniami symulacyjnymi, stanowiskowymi i ruchowymi różnego typu pojazdów szynowych, w tym także prace nad kompletnym systemem sterowania pojazdem wodorowym.

Arkadiusz Kawa, dyrektor Łukasiewicz – Poznańskiego Instytutu Technologicznego:

–  Nad rozwiązaniami w zakresie energetyki wodorowej Łukasiewicz pracuje już od wielu lat. Wierzę, że ta intencja, którą dziś w liście wyraziliśmy, już wkrótce stanie się rewolucją na rynku kolei, tak potrzebną szczególnie w kontekście kryzysów klimatycznego i  na rynkach energii.

Pierwszy referat konferencji wprowadzający w świat problematyki wodoru w transporcie wygłosił prof. dr hab. inż. Paweł Fuć – Dyrektor Instytutu Silników Spalinowych i Napędów Politechniki Poznańskiej. Dr. inż. Marcin Parchomiuk – Z-ca Dyrektora ds. Badawczych i Komercjalizacji – Łukasiewicz – Instytut Elektrotechniki, przedstawił zagadnienia transformacji gospodarki wodorowej w świetle bezpieczeństwa energetycznego kraju oraz posiadanego potencjału technologicznego. Z kolei prezentacja Urzędu Transportu Kolejowego odbyła się zdalnie i dotyczyła tego czy napęd wodorowy jest rzeczywiście szansą dla polskiej kolei.

O wodorze jako wyzwaniu dla regulatora opowiedział Szymon Byliński – Dyrektor Departamentu Elektromobilności i Gospodarki Wodorowej z Ministerstwa Klimatu i Środowiska. Dyrektor CUPT, Joanna Lech, streściła natomiast możliwości związane z finansowaniem projektów taborowych w ramach środków UE. Dwie kolejne prezentacje dotykały szans i zagrożeń związanych z koleją wodorową (Paweł Piotrowicz – TÜV SÜD Polska-Ekspert ds. rynku energii i technologii wodorowych, Członek Zarządu HYDROGEN Poland ) oraz koncepcji i rozwiązań w pociągach wodorowych (dr hab. inż. Jarosław Konieczny – Zastępca Kierownika Katedry Transportu Kolejowego, Wydział Transportu i Inżynierii Lotniczej Politechnika Śląska).

W bloku tematycznym dotyczącym projektów zasilanych wodorem pierwszą prezentację wygłosił  Krzysztof Zdziarski – Prezes Zarządu PESA Bydgoszcz S.A., który nakreślił między innymi pomysły i projekty taborowe bydgoskiego producenta pojazdów. Kolejny prelegent Dawid Szkucik – Kierownik Obszaru Sprzedaży ABB Sp. z o.o. scharakteryzował spółkę jako partnera pierwszego wyboru w globalnych inicjatywach i projektach wodorowych. Piotr Tarnawski – Dyrektor Sprzedaży i Rozwoju w  H. Cegielski – Fabryka Pojazdów Szynowych Sp. z o.o. streścił projekty badawczo-rozwojowe spółki. Natomiast przedstawiciel MEDCOM Sp. z o.o. Wojciech Drąg – Z-ca Dyrektora ds. trakcji, omówił energoelektronikę MEDCOM w technologii SiC do pojazdów wodorowych. Kompleksowe systemy generacji wodoru z wykorzystaniem technologii cienkich warstw były natomiast obszarem prezentacji Pawła Kwaśnickiego – Dyrektora ds. badań i rozwoju w ML System S.A. Kolejny prelegent, Paweł Szałek z Biura Taboru i Wsparcia Technicznego PKP CARGO SA zdefiniował możliwości zastosowania rozwiązań wodorowych w przewozach towarowych. Natomiast tematykę rozwiązań wodorowych firmy Siemens Mobility Sp. z o.o. nakreślił Jacek Fink- Finowicki. W technologie wodorowe mocno angażuje się także PKP Energetyka SA. Piotr Obrycki – Dyrektor Biura Badań i Rozwoju PKP ENERGETYKA S.A., która uruchomiła w Garbcach na Dolnym Śląsku największy w Europie trakcyjny magazyn energii, i podpisała umowę na dostawę elementów do budowy wodorowego systemu magazynowania energii, opowiedział o rozwiązaniach wodorowego systemu magazynowania wodoru zastosowanych w  PT Garbce. 

W bloku dotyczącym dystrybucji i infrastruktury, dr Rafał Zgorzelski – Członek Zarządu  PKP SA, streścił implikacje dla rozwoju ogólnokrajowej sieci dystrybucji wodoru związane z wytycznymi dla rozwoju transeuropejskiej sieci transportowej TEN-T. Dariusz Jachowicz (Dyrektor Generalny Grupa Technologiczna ASE) opowiedział o projektach wodorowych w Grupie, a Michał Żak (Project Manager – Zespół Transformacji Wodorowej i Paliw Odnawialnych PKN ORLEN S.A.) zreferował to czy PKN ORLEN jest gwarantem łańcucha dostaw infrastruktury i paliwa wodorowego na potrzeby rozwoju nowego modelu zasilania transportu kolejowego. Prezentacja firmy HARTING POLSKA Sp. z o.o. (Kamil Brud – Key Account Manager) dotyczyła nowych rozwiązań jakie spółka ma do zaoferowania kolejnictwu. Natomiast druga tego dnia prezentacja PKP ENERGETYKA S.A. (Maciej Kiersnowski – Dyrektor Oddziału Paliwa) dotknęła problemu wodorowej sieci dystrybucyjnej dla kolei. Ostatnim z prelegentów w tej części był  Krzysztof Dresler (Dyrektor Impact Clean Power Technology S.A.) który podjął się tematu ogniw wodorowych jako przyszłości napędów pojazdów szynowych.

Podczas panelu dyskusyjnego rozmawiano o tym czy wodór to rzeczywiście paliwo przyszłości. Moderatorem był Adam Musiał (Dyrektor Generalny – Polska Izba Producentów Urządzeń i Usług na Rzecz Kolei) a panelistami Jacek Fink- Finowicki (SIEMENS Mobility Sp. z o.o.), Krzysztof Zdziarski – Prezes Zarządu (PESA Bydgoszcz S.A), Artur Fryczkowski – Członek Zarządu (Alstom SA), Maciej Andrzejewski – nowo powołany Członek Zarządu ds. rozwoju (H. Cegielski – FPS Sp. z o.o.), Jarosław Oniszczuk – Członek Zarządu (PKP Intercity S.A.),  Piotr Obrycki – Dyrektor Biura Badań i Rozwoju (PKP ENERGETYKA S.A.) oraz Paweł Kwaśnicki – Dyrektor ds. badań i rozwoju (ML System S.A.).

Czwarty blok konferencji przeznaczono dla współorganizatora wydarzenia, czyli Łukasiewicz – PIT. W tej części, moderowanej przez Piotra Michalaka- Dyrektora Centrum Pojazdów Szynowych głos zabrali:

• Natalia Łasińska – Główny Specjalista ds. Pozyskiwania i Wsparcia Projektów, która omówiła technologie wodorowe w Łukasiewiczu;
• Rafał Cichy – Kierownik Laboratorium Pojazdów Szynowych, który streścił zagadnienie homologacji a pojazdów wodorowych jako nowego wyzwania dla kolejnictwa;
• Tomasz Olejniczak – Kierownik Pracowni Badań Środowiskowych, który skomentował  badania części instalacji wodorowych przeznaczonych do użytkowania w transporcie lądowym;
• Dawid Gallas – Młodszy specjalista ds. badań, który zdefiniował możliwości zastosowania paliwa wodorowego w silnikach spalinowych pojazdów kolejowych.

Konferencję zwieńcza wizyta studyjna w laboratoriach Wydziału Inżynierii Lądowej i Transportu Politechniki Poznańskiej w ramach której można było się zapoznać z projektem PUTrain, czyli studencką lokomotywą w skali 1:5,5.

Podsumowując głównym celem spotkania była wymiana doświadczeń administracji rządowej, środowiska naukowego, przemysłu, przewoźników kolejowych i producentów taboru oraz jednostek finansujących  w zakresie opracowania i wdrażania alternatywnych napędów w środkach transportu oraz promocji ekologicznych napędów w pojazdach szynowych. Widać, że branża kolejowa intensyfikuje prace nad wykorzystaniem technologii wodorowych a okoliczności geopolityczne mogą wymusić przyspieszenie prac na projektami kolei wodorowej.

Szanowni Państwo,

Polska Izba Producentów Urządzeń i Usług na Rzecz Kolei organizuje wydarzenie, które jest odpowiedzią na założenia „Polskiej Strategii Wodorowej do roku 2030 z perspektywą do 2040 r.”, Krajowego Planu Odbudowy oraz pryncypiów płynących z idei Europejskiego Zielonego Ładu.  Zwiększenie udziału energii elektrycznej wytwarzanej ze źródeł zero i niskoemisyjnych w bilansie energetycznym jest wielkim wyzwaniem rozwojowym. Wodór uznawany jest za jeden z kluczowych elementów zielonej transformacji – może być wykorzystywany jako surowiec, paliwo lub nośnik i magazyn energii. Kluczowe obszary to: mobilność, rafineria i petrochemia, badania i rozwój oraz przemysł i energetyka.

Kryzys militarny w Europie oraz  europejska jedność w odchodzeniu od paliw kopalnych zdecydowanie przyśpieszy proces wykorzystania wodoru.

Głównym celem spotkania jest wymiana doświadczeń administracji rządowej, środowiska naukowego, przemysłu, przewoźników kolejowych i producentów taboru oraz jednostek finansujących  w zakresie opracowania i wdrażania alternatywnych napędów w środkach transportu oraz promocji ekologicznych napędów w pojazdach szynowych.  Podejmiemy również tematykę pozyskiwania paliwa z przemysłu ciężkiego oraz OZE. 

Produkcja wodoru w Polsce klasyfikuje nas na piątym w świecie miejscu a trzecim w Europie wśród producentów paliwa przyszłości. To ogromny potencjał ukierunkowany na progres. Nowy rodzaj napędów będzie elementem wymiany taboru kolejowego. UTK szacuje, że aby przed rokiem 2030 zastąpić tabor którego wiek przekroczy 40 lat należy zakupić 1700 wagonów pasażerskich, 900 EZT oraz 245 lokomotyw. Te liczby  to szansa na rozwój rodzimych przedsiębiorstw.

Przygotowaliśmy PANEL DYSKUSYJNY dotyczący nowoczesnej technologii i korelacji interesów zaangażowanych stron oraz wyjazd studyjny do  Laboratoriów Politechniki Poznańskiej. Do udziału w konferencji zaprosiliśmy ekspertów i specjalistów z Kancelarii RM, Ministerstwa Klimatu i Środowiska, Ministerstwa Aktywów Państwowych, Ministerstwa Rozwoju  i Technologii oraz Ministerstwa Infrastruktury. Zaprosiliśmy również podmioty kolejowe zainteresowane zastosowaniem wodoru: PKP Energetyka S.A., PKP CARGO S.A., PKP Intercity S.A. ,PKP S.A. oraz przewoźników aglomeracyjnych i samorządowych. Dodatkowa grupa zaproszonych to producenci paliwa, infrastruktury do magazynowania, przesyłu i tankowania wodoru oraz producenci taboru.

Uczestnictwo w konferencji jest okazją do podjęcia dyskusji, przeprowadzenia rozmów dotyczących nurtujących Państwa problemów oraz możliwością zaprezentowania szerokiemu gronu specjalistów profilu działalności oraz potencjału firmy poprzez uczestnictwo, stoisko i prezentację multimedialną

PATRONAT

WSPÓŁPRACA

PARTNER TECHNOLOGICZNY

PARTNER ZŁOTY

PARTNER SREBRNY

PARTNER BRĄZOWY

WYSTAWCY